Fles, Margaretha Tekla Johanna
(Etha) werd geboren op 1 mei 1857 te Utrecht op het
Begijnenhof. Etha werd in 1857 geboren als tweede kind in
het welgestelde gezin Fles, waarin een artistiek liberaal
klimaat heerste. Vader had een goedlopende
oogheelkundepraktijk en de opvoeding van de dochters was
gericht op intellectuele vorming. Haar ouders hingen de
vrijheidsideeen van John Stuart Mill aan. Tussen 1857 en
1880 woonde zij met haar ouders aan het (huidige)
Domplein.
Zij heeft les gekregen van A. van
Everdingen te Utrecht. Tussen 1880-1884 was zij leerlinge
van de Rijksakademie voor Beeldende Kunsten te Amsterdam
onder leiding van August Allebé in de eerste
damesklas waar zij in contact kwam met Wally
Moes,Gerharda Marius en Jo
Besier. Etha kwam verder al snel in aanraking met de
Tachtigers en kunstenaars als Jan Toorop, Jan Veth, Anton
Mauve en Anton Derkinderen. In Utrecht probeerde ze ook de
moderne kunst te introduceren. Het Genootschap Kunstliefde
was echter wars van deze nieuwlichterij. De universiteit
bood haar wel de mogelijkheid om een poot aan de grond te
krijgen. Ze mocht een tentoonstelling samenstellen in het
kader van een lustrum.
Zij woonde en werkte zij in Utrecht,
Tussen 1881-1886 af en toe in Amsterdam, Tussen 1884 en 1888
in Laren nh alwaar zij afwisselend logeerde in de
vergulde Postwagen, (later het beroemde Hamdorff Hotel en
waarna zij later, in 1886 een huis betrok samen met haar
vriendin Wally Moes op de Naarderstraat in Laren,
naast het huis van Anton
Mauve. In 1885 sluit zij zich
samen met Wally Moes aan bij de etsclub die in dat jaar werd
opgericht door Jan
Veth, Antoon
Derkinderen en Zilcken. In 1888
overlijdt Anton Mauve en Etha Fles vertrekt weer naar
Utrecht, In 1891 verhuist de familie Fles naar de Maliebaan
thans met nummer 73.
In 1895 exposeerde Fles met enkele etsen
op de eerste internationale tentoonstelling in Venetië.
In 1895 werd door Etha Fles "de Vereniging voor de Kunst" in
Utrecht opgericht met als doelstelling een grotere
belangstelling te wekken voor de Beeldende Kunst en
organiseerde regelmatig tentoonstellingen. In 1900 ontmoette
zij op de Wereldtentoonstelling te Parijs de Italiaanse
beeldhouwer Medardo Rosso, waar zij grote bewondering voor
had en waar zij later een groot artikel in de Groninger
Courant schrijft. Zij begleidt Rosso vaak met zijn
exposities in Nederland en daarbuiten. In 1903 kwam haar
werk uit "Inleiding tot een kunstgeschiedenis". In 1905 was
Fles met enkele etsen vertegenwoordigd op de Biënnale
in Venetië. Het huis op de Maliebaan wordt in 1906
verkocht en een nieuw huis; Villa De Zonnebloem wordt in
Bergen nh gebouwd. Tussen 1909 en 1915 verblijft zij enige
tijd in Italië, o.a.Rome waar zij een aantal artikelen
schrijft over Rome. In 1910
exposeerde Fles samen met Simon
Moulijn in het gebouw van "De
Vereniging voor de Kunst te Utrecht. In 1916 verkoopt zij
noodgedwongen dit gebouw.
In 1915 adopteert zij een pleegdochter;
de achtienjarige Agatha Verkroost, die tot haar dood aan
haar zijde staat. Zij verhuist in dat jaar vanuit Allasio
naar het Noord-Hollandse Bergen. Ook verblijft zij nog enige
tijd in Zwitserland waar een vriendin van haar een kuur moet
ondergaan. In 1917 werd deze vriendin
genezen verklaart en keerder zij terug naar Nederland waar
zij in diverse hotels verbleef Later in dat jaar kocht Fles
een huis bij Lugano. In 1918 vetrekt zij wederom naar Rome
en huurt daar samen met haar pleegdochter Verkroost een
appartement en blijft tot 1929 in Italië wonen.
In 1929 verschijnt haar boek "Tien jaren
in Rome" In dit boek werden hoofdzakelijk de reisbrieven
ondergebracht die reeds gepubliceerd waren in verschillende
Nederlandse bladen. In 1935 komt het boek " handboek der
Kunstgeschiedenis" uit die Fles samen met T. Westerwoudt
heeft geschreven. In 1936 verschijnt haar boek "Drie
visionnaire kunstenaars van onzen tijd". Medardo Rosso,
Gerardo Dottorie, Ernesto Massuelli. In Bergen heeft Fles
zich omringd met diverse andere creatieve geesten zoals de
dichter Adriaan Roland Holst, de schilders Jaap Min en Dirk
Filarski, de schilderes Charley Toorop en diverse andere
kunstenaars In de oorlogsjaren verbleef zij enige tijd in
Limburg. In 1954 verlaat zij Italië definitief en
vertrekt naar haar huis "De Zonnebloem" in Bergen
nh.
Op 31 januari 1948 overlijdt Etha Fles en
wordt in haar woonplaats op de Katholiek begraafplaats
begraven.
Etha Fles was behalve etser ook
schilderes van stillevens, figuurstukken, landschappen en
stadsdelen (Rome).
- Tentoonstellingen:Amsterdam,
Groningen, Utrecht, Rotterdam, Venetië
- Lit: Leven voor de kunst, Etha Fles
door Suzette Haakma ISBN 9053451811. Jaarboekje van "Oud
Utrecht" 1947 door mr J.W.C.van Campen
blz.110-121
- (heeft vermelding in de Pieter Scheen
Luns: Thieme-Becker; Waller)
|