Frans Langeveld

De Valk Lexicon kunstenaars Laren-Blaricum

	Kunstschilder Naam: Langeveld, Franciscus Arnoldus Geboren: Amsterdam - 16 februari 1877 Overleden: Laren - 27 juni 1939 Atelier/Adres: Laren - Kosterverloren 4

Franciscus Arnoldus Langeveld werd in Amsterdam geboren op de Kloveniersburgwal en kreeg er zijn opleiding tot kunstschilder. Aanvankelijk studeerde hij scheikunde, maar op aanraden van de tekenleraar Horn gaf hij deze studie op om zich te gaan bekwamen in de schilderkunst. Hij ging lessen nemen aan de Rijksnormaalschool voor tekenonderwijs omdat Huybers, die hij als kunstenaar hoog achtte, daar les gaf. Enige tijd studeerde hij daarna nog bij de vissenschilder Dysselhof waaraan hij - zoals hij zegt - veel te danken heeft. Verder heeft hij zich zelfstandig ontwikkeld. Hij vestigde zich in een boerenhuisje aan de toen nog niet gedempte Overtoom en begon daar te werken en ontving er zijn Amsterdamse vrienden, jonge schilders zoals Jaap Dooijewaard, Manus v.d. Ven, Derk Meeles, Elzinga en anderen. Rond 1904 behoorde de jonge Franciscus Arnoldus Langeveld tot de regelmatige bezoekers van Laren. Hij schilderde vaak in het Gooi en bleef dan bij Jan Hamdorff overnachten. Tussen Jan en Frans ontstond al spoedig een hechte vriendschap. Vanaf 1918 woonde Langeveld in Laren op de hoek van Hein Duvel en het Rozenlaantje Hij werkte ook in "De Vlasschuur" - Oud Laren in de winter - olieverf op doek 81 x 122 cm Frans Langeveld had een levenslustige en opgeruimde natuur en leidde een vrij zorgeloos bohemienleven. Er werd echter ook hard gewerkt. Aanvankeliik heeft hij veel model getekend en schilderde hij vooral landschappen. Hij tekende graag mensen en in het bijzonder karakteristleke straattypen; wat zijn karikaturen betreft was hij bijna berucht vanwege de satirische en genadeloze typering - wat lang niet altijd door de slachtoffers werd gewaardeerd! Enige tijd heeft hij in Rotterdam, Munchen en in Parijs gewerkt. Hij was toen nogal 'rood' - zoals hij het zelf uitdrukte - en geinspireerd door Meunier, werd hij eens bezield om een 'Apotheose van de arbeid' te maken. Het vervaardigen van deze sociaal gerichte kunst heeft hij echter spoedig laten varen. Hoewel hij een echte Amsterdammer was - en dat eigenlijk altijd is gebleven ging hij toch naar Laren omdat het landschap, de huizen en de sfeer hem inspireerden. Hij moet daar na 1880 voor het eerst zijn gekomen en bevriend zijn geraakt met Jan Hamdorff. Voor diens logement heeft hij een fraai uithangbord geschilderd, dat tot de afbraak van hotel Hamdorff in 1981 bewaard is gebleven. Frans Langeveld bleef ook in zijn Larense tijd bevriend met Jaap Dooijewaard. Beide kunstenaars waardeerden elkaar, maar van wederzijdse beinvloeding is nooit enige sprake geweest. Frans had zijn eigen mening en ging zijn eigen gang. Zowel in zijn picturale stijl als in zijn koloriet en de benadering en keuze van zijn onderwerpen, bleef hij een zelfstandige figuur. Hij werkte stevig, robuust, sterk bewogen en wat ruig van structuur. Zwoegende mensen, actie, beweging en het epische in de natuur trokken hem aan. Bij hem weinig lyrische beschouwingen, geen opgelegde esthetiek of geromantiseerde en geraffineerde lichteffecten in een interieur.Men noemde hem wel de Breitner van Laren - en gezien zijn factuur en koloriet is dat wel begrijpelijk - al was Frans het daarmee volstrekt niet eens! - Bouw broederschool en huis Eemnesserweg - collectie gemeente Laren klik voor vergroting In het Gooi heeft hij nog wel interieurs geschilderd, maar hij is daarmee opgehouden vanwege de slechte hygiënische toestanden bij de boeren! Hij heeft daar gewerkt met opgerolde broekspijpen en de benen ingesmeerd met spijsolie vanwege de vlooien! Zoveel realiteit dat hij dit kon accepteren, kon hij blijkbaar toch niet opbrengen. Hij verkocht zijn werken gemakkelijk in Nederland, Engeland, Canada en Schotland, maar niet in de Verenigde Staten omdat men daar zijn werk te weinig echt 'Dutch Art' vond. Het deerde hem totaal niet, want hij had ernstige bedenkingen tegen die Amerikaanse exporthandel. Eens werd hij door Cees Vreedenburgh attent gemaakt op een zeer oud en vervallen boerenhuisje aan het Kostverloren no. 4 in Laren. Hij kocht dit en liet het fraai restaureren en uitbreiden met o.m. twee mooie ateliers. Daar woonde en werkte hij. Toen hij in 1937 zestig jaar werd, organiseerde de Gooische Schildersvereeniging waar hij lid van was, een eretentoonstelling in Hamdorff. De opening werd een gebeurtenis! David Schulman sprak een openingswoord en het Waleson-kwartet speelde twee delen uit het Strijkkwartet van Haydn! Het bestuur van 'De Gooische' kocht zijn schilderij 'Kraansluis' aan om dit aan te bieden aan het gemeentebestuur voor plaatsing in een toekomstig Goois museum. In die tijd was men daarmee nogal energiek bezig. De nacht van 30 april 1938 was voor Frans Langeveld een rampnacht. Zijn fraaie boerenhuis met zoveel zorg en toewijding gerestaureerd, brandde tot de grond toe af en veel van zijn werken gingen daarbij ook verloren. In nood betrok hij - tot de wederopbouw tot stand zou zijn gekomen - het atelier van Van Hove aan de Zevenenderdrift. Van de wederopbouw van zijn huis is nooit iets gekomen. Op 27 juni 1939 werd hij in de vroege ochtend door de werkster dood in het atelier gevonden. Een hartverlamming of beroerte had een abrupt einde aan zijn leven gemaakt. Hij was toen tweeënzestig jaar oud. Ter nagedachtenis is er in Laren een straat "Frans Langeveldlaan" naar hem genoemd. (Heeft vermelding in de Pieter A. Scheen 1750-1950)

Portret mevrouw Goedkoop - olieverf Singer Museum Laren