Jacob Dooijewaard
De Valk Lexicon kunstenaars Laren-Blaricum

Kunstschilder

Naam: Dooijewaard, Jacob (1876-?)

Geboren: Amsterdam - 12 augustus 1876

Overleden: Laren - 7 november 1969

Atelier/Adres: Laren - Zijtak 24 - Blaricum - Angerechtsweg 16

Jacob Dooijewaard werd geboren op 12 augustus 1876 te Amsterdam als zoon van een decoratie en huisschilder. Al zeer jong kwamen zijn schildertalenten naar voren. Op tienjarige leeftijd maakte hij zijn eerste schilderijtjes op sigarenkistendekseltjes en zijn serieuze artistieke opleiding begon op zijn vijftiende jaar. Hij mag op woensdag- en zaterdagmiddag in het Rijksmuseum schilderen. Vader Dooijewaard wilde dat Jacon zijn akte tekenen behaalde om in zijn onderhoud te kunnen voorzien. Hij studeerde te Amsterdam aan de Quelinusschool, onder leiding van J. Visser. Daarna de Rijksnormaalschool onder J.D. Huibers en daarna de Kunstnijverheidsschool.

Al op negentienjarige leeftijd behaalde hij zijn M.O.akte tekenen en ging tekenlessen geven om het nodige geld voor zijn onderhoud bij elkaar te krijgen. Na zijn studietijd ontwikkelde hij zich tot een perfect klassiek naturalist en op zijn eenentwintigstejaar schilderde hij in die stijl de prachtige, gave portretten van zijn moeder en zuster Christine. Door zijn succesvolle deelname aan expositie's in Amsterdam was hij staat om het leeraarschap er aan te geven.Toen hij daarop een vijfjarig contract kreeg van een kunsthandelaar, had hij voldoende achtergrond en zelfvertrouwen om een eigen atelier te huren aan de Amsterdamse Bloemgracht.

Dit betekende hard werken, maar tevens het begin van een turbulent bohemienleven met zijn vele schildersvrienden, waaronder Frans Langeveld, Derk Meelis, Manus van der Ven, de operazangers Van der Hoek en Orelio en zijn jeugdvriend Joop Siedenburg.Er werd behoorlijk gedronken en feest gevierd op de ateliers en als er bij Jaap niets te doen was, gingen de vrolijke gasten naar Frans Langeveld die een groot maar niet erg gerieflijk atelier had op de Egelantiersgracht. De jonge garde van de Amsterdamse schilders was destijds sterk onder invloed van Breitners impressionisme en ook Jaap Dooijewaard ontkwam daar niet aan.

Als echte Amsterdammer schilderde hij in die jaren veel stadsgezichten en interieurs met figuren, die onmiskenbaar die invloeden demonstreren. Hij wist echter aan zijn impressionisme een persoonlijke signatuur te geven. Deze werken, waaronder ook portretten, worden nog altijd als de sterkste kunstwerken uit zijn gehele oeuvre beschouwd.

klik voor vergroting

Spelende kinderen in het westerpark - olieverf

Singer Museum Laren

Zijn vriend Frans Langeveld ging regelmatig naar Laren maar, Jaap schijnt nooit voldoende belangstelling voor dit landelijke gebied te hebben gehad om eens met hem mee te gaan. Dat hij als echte stadsschilder tenslotte toch in Laren belandde, kwam door toevallige omstandigheden. Frans en hij hadden een gezamenlijke vriend, de jonge dichter Van Slooten, die er wel wat voor voelde een tijdje rustig buiten te leven, maar veel geld mocht dat niet kosten en liefst ging hij niet alleen. Jaap Dooijewaard bood toen aan om met hem mee te gaan en Frans Langeveld, bekend in Laren, wist een heel klein huisje met een kamer bij de weduwe De Boer dat voor een bescheiden bedragje te huur was.

Het tweetal trok naar Laren en dit was voor Jaap de eerste kennismaking met het Gooi. De rust in dit landelijke dorpje was een geheel nieuwe ervaring voor de aan drukte en lawaai gewende stadsjongen en het beviel hem best. Van Slooten kreeg spoedig heimwee naar de grote stad en vertrok weer, maar Jaap besloot nog wat te blijven. Hij maakte kennis met de schilders in het kroegje van Jan Hamdorff, ontmoette daar meer Amsterdammers en was al spoedig in hun kring opgenomen. In 1899 ging hij met zijn vriende Frans Langeveld naar Parijs waar zij een kamer huurde op het toen nog zeer landelijke Mont Martre. Daar deden zij veel nieuwe indrukken op door het het bezoeken van Musea en contacten met eigentijds schilders.

In 1901 vestigde hij zich in Laren in een huurhuis op de Zijtak 24

en maakte daar een ordentelijk atelier en begon er te schilderen. Kort daarna kwam ook zijn vriend en collega Manus van der Ven bij hem inwonen. Daar maakte Jacob zijn bekende 'Rode breistertje'. Dit was zijn schoonmaakster Jansje Puyk (zij trouwde later met van M.van der Ven) die onder andere voor dit schilderij voor hem poseerde. Kort nadien kreeg hij voor dit werk de Willinck van Collenprijs, hetgeen een waardevol bewijs van erkenning betekende.

Jaap had al spoedig ontdekt dat in Laren voor een goed schilder grote mogelijkheden waren en hij begon zich te interesseren voor het boereninterieur. Het duurde niet lang of zijn Amsterdamse vrienden werden nieuwsgierig waar hij bleef en hoe hij het maakte. Frans Langeveld en Joop Siedenburg waren de eersten die poolshoogte kwamen nemen, vergezeld van een grote hoeveelheid pils en hun bezoek werd een echt Amsterdams drinkgelag! De volgende dag liet Siedenburg een piano aanrukken want bij drank en feest hoorde muziek, zei hij. Het bleef natuurlijk niet bij dit ene bezoek want Jaap was populair in Amsterdam en meer van zijn oude vrienden kwamen naar hem toe. Al was het oorspronkelijk niet zijn bedoeling geweest, het zag er nu naar uit, dat Jaap niet meer naar Amsterdam terug zou keren. Dit vrije en landelijke leven had hem in zijn greep.

Toch was hij nog onrustig en ongedurig en na een korte samenwerking met De Court Onderwater, ging hij samen met Douwe Komter werken met de Nunspeetse interieurschilder Briët en trok met deze naar Limburg, Brabant en Drente. Maar daarna keerde hij weer terug naar Laren in 1914 en betrok een atelier achter de boerderij van Van de Brink op het Zevenend. De boerderij is afgebroken en op dit moment is het kantoor van Joop van den Ende daar gevestigd. Op 2 juni 1922 heeft hij van Evert Pieters een boerderij, genaamd 'het Spookhuis' gekocht op de Angerechtsweg in Blaricum die hij de naam 'Het Wonderhuis gaf'. In de begin jaren dertig is aan de overkant van het Wonderhuis de boerderij "De Zeven Linden" afgebrand. Deze boerderij werd bewoond door Henry van der Velde en Jaap heeft deze boerderij door architect Hendrik Elzinga opnieuw herbouwd. In 1933 was dit voltooid en betrok hij de nieuwe "Zeven Linden"

Hij maakte ook diverse studiereizen naar Spanje (1910), Noorwegen 1919, Zuid-Frankrijk en Baskenland (1920) Vanaf 1923 schilderde hij regelmatig bij zijn Amerikaanse vrienden Anna en William Singer in Noorwegen in de plaats Olden. In 1927 hielden zij een gezamenlijke expositie in Parijs bij galerie "Durand-Ruel" en daarna volgde voor Jaap nog een afzonderlijke expositie eveneens bij deze galerie, gevolgd door tentoonstellingen te Amsterdam bij kunsthandel Frans Buffa en in New York bij de The Milch Galleries.

Na de tweede wereldoorlog ging Dooijewaard regelmatig naar Olden met de weduwe Anna Singer van zijn overleden vriend William Singer. Hij was een grote steun voor haar en heeft er zeker aan bijgedragen tot de totstandkoming van het Singer Memorial Museum.

Hij kreeg de volgende onderscheidingen: De al eerder genoemde Willinck van Collenprijs, Arti et Amicitiae Amsterdam, een zilveren medaille op de 4 jaarlijkse tentoonstelling Arnhem, Bronzen Medaille St. Louis USA, Grand Prix Santiago -Chili 1910, Gouden medaille H.M. Koninging Wilhelmina. Dooijewaard werd ook officier in de Orde van Oranje Nassau. Hij kreeg tevens een Noorse onderscheiding; "Ridder 1e klasse in de Orde van St. Olaf".

Dooijewaard was lid van de verenigingen: 'Arti et Amicitae' en 'St. Lucas' Amsterdam, 'Pulchri Studio' te Den Haag en de Gooische schildersvereniging. Zijn werken zijn te zien in het Singer Museum te Laren, Stedelijk Museum te Amsterdam, Gemeente Museum Den Haag, Van Abbe Museum te Eindhoven, Boymans Museum te Rotterdam, Koninklijk Museum te Antwerpen, Museum te Barcelona, Portland (maine) USA, Hagerstown (Maryland) USA.

Jacob Dooijewaard werd begraven op het St. Janskerkhof te Laren.

 (Heeft vermelding in de Pieter A. Scheen 1750-1950)

(Heeft vermelding in de S.J. Mak van Waay 1870-1940).

- De gouden madonna -

olieverf

Singer Museum Laren

klik voor vergroting

top pagina | vorige pagina | devalk.com | devalk.com/kunstenaars

devalk.com/kunstenaars